Teleqraf stansiyaları: Britaniyanın İrandakı yumşaq güc ünsürü

«Digər tərəfdən, təsirini qorumaq və artırmaq və Rusiyanın İrandakı gözlənilən hegemonluğuna müqavimət göstərmək üçün ingilislər fərqli bir metoddan istifadə edərək hər yerdə teleqraf dirəkləri, – ticari və siyasi təsirin bu qüdrətli ötürücülərini, – qurur və tezliklə bütün İran Hindistan imperiyasının teleqraf xəttinə qoşulmuş ingilis teleqraf teli ilə örtülür. 1870-ci ildən başlayaraq, bütün İran boyu şimal-qərbindən cənub-qərb sərhədlərinə qədər, hər növ rəsmi məşğuliyyətlərdən azad olan, heç kimsədən və bir kimsəyə teleqram göndərməyən, asudə vaxtlarını poçt və teleqraf idarəsi ilə çox az əlaqəsi olan işlərə həsr edən ingilis məmurlarının olduğu kiçik qalalara bənzər poçt və teleqraf büroları hər tərəfə uzanır. İngilis teleqraf büroları özünəməxsus İran şəraitində təkcə ingilislərin İran vadisində ticari və siyasi təsir vasitələrinə çevrilmir, həm də qətiyyən gözlənilmədən, zaman keçdikcə, yerli satraplar tərəfindən hər hansı görünməmiş sui-istifadə hallarında, buradan, qüdrətli Britaniya bayrağının örtüyü altında, xalqa yaramayan valinin dəyişdirilməsini tələb edən acizanə teleqramlarla şahı qorxusuzca bombardman etmək üçün yerli əhalinin nümayəndələrinin axın etdikləri toxunulmaz “sığınacaqlara” çevrilirlər.»

 

Михаил Павлович Павлович, Персия в борьбе за независимость. — Москва: Научная Ассоциация Востоковедения при ЦИК СССР, 1925, səh. 22-23.